The Belgian Internment Policy as an Example of Hybrid Governance

Het domein van de zorg voor geïnterneerde personen kent internationaal een omslag. Naast de “criminalisering” van personen met een psychiatrische stoornis die criminele feiten begaan, ontwikkelen er zich nieuwe visies en zorgperspectieven op de kwaliteit van leven en de re-integratie in de maatschappij van zowel personen met psychische kwetsbaarheid als geïnterneerde personen.1 Tot zeer recent werden geïnterneerde personen bijna exclusief benaderd als personen die misdaden of misdrijven hebben gepleegd waar ze door hun psychische stoornis niet voor verantwoordelijk konden worden gesteld. De onderliggende logica van de aanpak was sterk geënt op een model waarbij opsluiting en isolatie van de maatschappij centraal stonden omwille van misdaad. Geïnterneerde personen werden om die reden opgesloten in een gevangenissysteem volgens een justitiële benadering. Het behandelings- en zorgperspectief raakte hierbij ondergesneeuwd. De “criminalisering” van personen met psychische stoornissen heeft in België historisch geleid tot inadequate aanpak en begeleiding van deze groep patiënten. Meerdere veroordelingen van de Belgische Staat door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), overvolle gevangenissen, het gebrek aan somatische en psychiatrische gezondheidszorg binnen gevangenissen en psychiatrische annexen en aanbevelingen van het Europees Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (CPT) zijn directe aanleidingen voor het Masterplan Internering (juni 2016)2 en de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering van personen3.
In deze bijdrage staan we stil bij het Masterplan Internering van 2016 en de nieuwe Interneringswet van 5 mei 2014. We proberen te duiden op welke manier in beide bronnen randvoorwaarden worden gecreëerd voor een hybride bestuursvorm in de sector. We staan kort stil bij beleidsmatige en juridische ontwikkelingen die vooraf gingen.