Methodological approach of identity construction & strategies of allophones in Belgium

In België bestaat er een nauwe band tussen talen (Nederlands-Frans) en regionale identiteiten (Vlaming-Waal). Echter, de aanwezigheid van Franstaligen in Vlaanderen en van Nederlandstaligen in Wallonië laat zien dat deze band niet automatisch is. Deze twee (onder)bevolkingsgroepen lijken dus een ideaal studiemateriaal om de ingewikkelde relatie tussen taal (talen) en identiteit(en) te bestuderen. Ondanks de belangstelling van verschillende disciplines (onder meer politieke wetenschappen, geschiedenis, sociologie en taalkunde) voor dit onderwerp, valt het toch op dat deze bevolkingsgroepen nog nooit onderzocht werden. In dit onderzoeksproject willen we daarom aan de hand van biografische gesprekken nagaan (i) hoe deze minoriteitsgroepen in een anderstalige context hun identiteit opbouwen, en (ii) in hoeverre ze identiteitsstrategieën gebruiken naargelang van de communicatiecontext waarin ze zich bevinden. Om deze vragen te beantwoorden, zullen biografische gesprekken verzameld worden die die vanuit het interdisciplinaire perspectief van de sociologie, de sociale psychologie, de sociolinguïstiek en de taalkunde geanalyseerd zullen worden.
In deze bijdrage zullen we specifieker ingaan op de methodologie die wij zullen gebruiken om deze biografische gesprekken te analyseren. We zullen meer bepaald uitgaan van een tweeledige analyse van identiteitsmarkeerders. Ten eerste zullen we een semantische studie van de identiteitscategorieën verrichten, door de lexicale eenheden te bestuderen die door de informanten gebruikt worden om hun identiteit te omschrijven. Het is hiermee de bedoeling om de sociale categorieën die de respondenten gebruiken verder in kaart te brengen. Ten tweede zullen wij een psychosociale studie van de identiteitsstrategieën van de informanten verrichten. Vanuit dit perspectief kan een identiteit beschouwd worden als het resultaat van de interactie tussen een “identiteit voor zichzelf” en een “identiteit voor de anderen”. In dit onderdeel van onze studie willen we de persoonlijke identiteitsstrategieën van de informanten aan het licht brengen onder meer door hun identiteitskeuzes, zoals bijvoorbeeld de keuze voor een taalvariëteit in een bepaalde communicatiecontext, nauwkeurig te bestuderen. Deze tweedelige methode zal het mogelijk maken om de relatie tussen taal en identiteit in België beter te begrijpen en nauwkeuriger te kunnen omschrijven.