No document available.
Abstract :
[en] This dissertation compiles a series of studies representing the successive stages on my doctoral research on verbal constructions with possessive pronouns in Spanish dialects.
In recent years, the use of possessive complements instead of prepositional ones in the Spanish verbal domain (e.g. confía mío vs confía en mí ‘(s)he trusts me’) has received increased interest among linguists, along with other emergent uses of possessives constructions beyond the nominal domain, such as the adverbial (e.g. detrás mío vs. detrás de mí ‘behind me’) and the adjectival ones (e.g. enfrente tuyo vs enfrente de ti ‘in front of you’). This phenomenon, although considered by prescriptive grammars as non-normative, still lies within the realm of possibilities of the Spanish syntactic system. As previous accounts have shown (Malcuori 2014, Bertolotti 2014, 2017, Mare 2014, 2015), the syntactic equivalence between prepositional (de mí, de ti…) and possessive constructions (mío, tuyo…) in possessive constructions extends to other domains, such as the verbal one. This equivalence has led to a categorial reanalysis (Bertolotti 2014, 2017; cf. Elvira 2015) in which tonic possessives acquire innovative functions. While in the nominal domain these structures are encoded as modifiers of the lexical head (recuerdo {de mí, mío}), in other domains they behave as the primary complements of an adverb (detrás), an adjective (alejado), or a verb (acordarse).
The introductory chapter is structured as follows: firstly, it provides an overview on the Spanish possessive system and the phenomenon under study, as well as its distribution across the Ibero-Romance varieties (Spanish and Galician). I then summarize the main empirical and theoretical findings related to the use of tonic possessives as non-nominal arguments (Bertolotti 2014, 2017, 2018; Mare 2014, 2015; Marttinen Larsson 2022, among others), followed by a reconstruction of the analogical extension development of the possessives (explained here as a K/P analogy: casa de ella > casa suya leads to habla de ella > habla suyo). Once a de-PP has been reanalyzed as KP in verbal PP complements under analogy with possessive constructions, this option is extended to PPs with other prepositions (de > a, en). Next, an explanation of the structural impoverishment of the possessive pronouns is sketched, building on Breitbarth & Farasyn's (2016, 2021) analysis of the internal structure of pronouns, and its implications for the development of Spanish transitivity phenomena are discussed (Casanova 2021a, 2021b). This section serves as a theoretical linking to the empirical data, which is presented in the next chapters. The following sections provide an overview on the data/methodology, the research questions, and a summary of the compiled articles.
Chapters 2-5 reunite the articles that were published during the doctoral research period (2018-2022). In the first three studies (Casanova 2020, 2021b; Casanova & Pato 2022) we focus on various lexical and grammatical questions regarding these complements: which verbal classes are affected by this replacement? Which prepositions? Which possessive features are kept? Do verbal possessives behave like their nominal counterparts? Since this type of construction does not show up in traditional corpora, we resorted to Twitter data, as well as online surveys, to assess this phenomenon. Among other findings, we demonstrate that tonic possessives are extending their use to other verbal predicates that select prepositions other than de (the preposition that inherits the function of the Latin genitive case) such as a or en. Most of the verbs affected by this restructuring process belong to semantic classes that designate cognitive events (sensation, communication, displacement, perception, belief, and possession). Among these verbs, atelic predicates are most likely to trigger these possessive complements. On the other hand, depender-type verbs (‘to depend’), that is, verbs that take internal arguments (cf. Demonte 1991) are the only ones that admit the PREP/POSS alternation: possessives are absent within the group of consistir-type verbs (‘to consist of’) that appear with a small clause.
The grammatical features of verbal possessives where also assessed in this study. In Rioplatense and Venezuelan varieties –where most examples where found–, the possessives maintain the -o suffix regardless of the gender of the possessor. In line with previous findings, the PREP/POSS alternation is most commonly seen with the first and second-singular person – two pronouns that carry the deictic information –. Given the ambiguity of the third-person possessive (suyo), PPs are preferred for referring to the third person (él, ella). Plural possessives (nuestro, vuestro), on the other hand, are rarely attested, and neither is the syntactic freedom of movement that otherwise characterizes Spanish verbal complementation (Confía en mí ~ En mí confía, but Confía mío ~ *Mío confía).
Unlike nominal alternations, documented in all Spanish dialects – regardless of sociopragmatic factors, cf. RAE/ASALE 2009; Di Tullio & Pato 2022 –, the PREP/POSS alternation in the adverbial, verbal, and adjectival domains is restricted to the colloquial speech of a few Spanish vernacular varieties (cf. Campos 1978; Silva Domínguez 1995; Bertolotti 2014, 2017; Bouzouita & Casanova 2017, 2018; Casanova 2021a, 2021b, 2022; Bouzouita, Castillo Lluch & Pato 2021), similarly to what happens in Galician varieties, where adverbial (and even verbal) possessives are also documented in oral speech. While in the adverbial domain “a equivalencia entre as dúas unidades establecida polos falantes supera a regulamentación normativa” (Silva Domínguez 1995: 10), in the verbal predicate the PREP/POSS alternation is perceived as non-correct and inappropriate. Still, verbal possessives are perceived by speakers as comprehensible, functional units that carry the same meaning as the PPs they replace.
In the final chapter (§ 6 Conclusions), I summarize the main findings of this research, namely, the extension of possessives to complements introduced by other prepositions (de > a, en), the type of verbal predicates that admit a possessive pronoun as an internal argument, the ‘transitivization’ process in which some of these predicates seem to the involved (abusarme < abusar mío< abusar de mí; ‘abuse me < abuse mine < abuse of me’), and the linguistic perceptions of speakers, who point out the functional equivalence of the alternating structures ‘de + personal pronoun ~ possessive pronoun’. Then I return to the discussion on the grammatical status of possessive pronouns, following a recap of our theoretical interpretation on the analogical extension development and the internal structure of these pronouns. Finally, I point out the main questions that remain to be explored and outline the lines of research that will be pursued in future work.
[nl] Dit proefschrift bundelt een reeks studies die de opeenvolgende stadia van mijn doctoraatsonderzoek naar verbale constructies met bezittelijke voornaamwoorden in Spaanse dialecten voorstellen.
In de afgelopen jaren is het gebruik van bezittelijke complementen in plaats van voorzetselcomplementen in het Spaanse verbale domein (bijv. confía mío vs confía en mí 'hij/zij vertrouwt me') toenemend in de focus van de taalkunde getreden, samen met andere emergente gebruiksvormen van bezittelijke constructies buiten het nominale domein, zoals in bijwoordelijke bepalingen (bijv. detrás mío vs. detrás de mí 'achter mij') of bij bijvoeglijke naamwoorden (bijv. enfrente tuyo vs enfrente de ti 'voor jou'). Dit fenomeen, hoewel het door prescriptieve grammatica’s als niet-normatief beschouwd wordt, ligt nog steeds binnen de mogelijkheden van het Spaanse syntactische systeem. Zoals eerdere analyses aangetoond hebben (Malcuori 2014, Bertolotti 2014, 2017, Mare 2014, 2015), kan de syntactische equivalentie tussen voorzetsel-constructies (de mí, de ti...) en bezittelijke constructies (mío, tuyo...) in het nominale domein naar andere domeinen zoals het verbale uitgebreid worden. Deze gelijkwaardigheid heeft een categoriale reanalyse mogelijk gemaakt (Bertolotti 2014, 2017; cf. Elvira 2015) waarbij tonische bezittelijke voornaamwoorden innovatieve functies aannemen. Terwijl deze structuren in het nominale domein als modificeerders van het lexicale hoofd gecodeerd zijn (recuerdo {de mí, mío}), gedragen ze zich in andere domeinen als de primaire complementen van een bijwoord (detrás), een bijvoeglijk naamwoord (alejado), en een werkwoord (acordarse).
Het inleidende hoofdstuk biedt het een overzicht van het system van possessieven in het Spaans en over het hier onderzochte fenomeen evenals zijn distributie in de verschillende Ibero-Romaanse varieteiten (Spaans en Galicisch). Daarna volgt een beknopte samenvatting van de hoofdzakelijke empirische en theoretische bevindingen met betrekking tot het gebruik van tonische bezittelijke voornaamwoorden als niet-nominale argumenten (Bertolotti 2014, 2017, 2018; Mare 2014, 2015; Marttinen Larsson 2022, onder andere). Vervolgens reconstrueer ik het ontstaan van het gebruik van bezittelijke voornaamwoorden in plaats van PP-complementen als een analogische uitbreiding (die gebruik maakt van de analogie van K/P in attributieve constructies zoals casa de ella > casa suya, wat tot habla de ella > habla suyo leidt). Eens een de-PP als KP bij verbale PP-complementen heranalyseerd is onder analogie met possessieve constructies kan deze optie naar PPs met andere voorzetsels uitgebreid worden (de > a, en). Aansluitend wordt, opbouwend op Breitbarth & Farasyn's (2016, 2021) analyse van de interne structuur van voornaamwoorden, een analyse van de structurele verarming van bezittelijke voornaamwoorden geschetst, en worden de implicaties van die verarming voor de ontwikkeling van transitiviteitsfenomenen in het Spaans besproken (Casanova (2021a, 2021b). Dit hoofdstuk dient als verbinding tussen de theoretische analyse en de empirische data, die in de volgende hoofdstukken besproken worden. Verder worden er de data en methodologie en de onderzoeksvragen geïntroduceerd en een korte samenvatting va de verzamelde artikels gegeven.
In de hoofdstukken 2 t.e.m. 5 volgen de artikels die tijdens het doctoraatsonderzoek gepubliceerd werden (2018-2022). In de eerste die studies (Casanova 2020, 2021b; Casanova & Pato 2022) ligt de focus op verschillende lexicale en grammaticale aspecten met betrekking tot deze complementen: welke verbale klassen zijn door deze vervanging getroffen? Welke voorzetsels? Welke bezittelijke kenmerken blijven behouden? Gedragen verbale possessieven zich zoals hun nominale tegenhangers? Aangezien dit type constructie niet voorkomt in traditionele corpora, werd het taalgebruik op Twitter, naast online-enquêtes, als databron gebruikt om dit fenomeen te onderzoeken. Naast andere bevindingen laat ik zien dat tonische bezittelijke voornaamwoorden hun gebruik uitbreiden naar andere verbale predicaten die andere voorzetsels selecteren dan de – het voorzetsel dat de functie van de Latijnse genitief overgenomen heeft – zoals a of en. De meeste werkwoorden die door dit herstructureringsproces getroffen zijn, behoren tot semantische klassen die cognitieve processen aanduiden (sensatie, communicatie, verplaatsing, perceptie, geloof en bezit). Van deze werkwoorden hebben atelische predikaten de grootste kans om bezittelijke complementen van het hier onderzochte type te activeren. Aan de andere kant zijn werkwoorden van het type depender ('afhangen'), dus werkwoorden die een intern argument hebben (vgl. Demonte 1991), de enige die de PREP/POSS-alternantie toelaten: bezittelijke naamwoorden zijn afwezig bij werkwoorden van het type consistir ('bestaan uit') die met een small clause verschijnen.
De grammaticale kenmerken van verbale bezittelijke naamwoorden zijn ook onderzocht in dit proefschrift. In Rioplatense en Venezolaanse variëteiten – waar de meeste voorbeelden werden gevonden –, behouden de bezittelijke voornaamwoorden het -o-achtervoegsel, ongeacht het geslacht van de referent. In overeenstemming met eerdere bevindingen komt de PREP/POSS-alternantie het vaakst voor in de eerste en tweede persoon enkelvoud – twee voornaamwoorden die de deiktische informatie dragen. Gezien de ambiguïteit van het bezittelijk voornaamwoord in de derde persoon (suyo) krijgen PP's de voorkeur als naar de derde persoon verwezen moet worden (él, ella). Bezittelijke voornaamwoorden in het meervoud (nuestro, vuestro), aan de andere kant, zijn zeldzaam, en de syntactische bewegingsvrijheid die normaal gezien de Spaanse verbale complementatie kenmerkt is afwezig (Confía en mí ~ En mí confía, maar Confía mío ~ *Mío confía).
In tegenstelling tot nominale alternanties, die voor alle Spaanse dialecten gedocumenteerd zijn – onafhankelijk van sociopragmatische factoren, vgl. RAE/ASALE 2009; Di Tullio & Pato 2022 –, is de PREP/POSS-alternantie in bijwoordelijke, verbale en bijvoeglijke constructies beperkt tot de omgangstaal van enkele (nationale) variëteiten van het Spaans (vgl. Campos 1978; Silva Domínguez 1995; Bertolotti 2014, 2017; Bouzouita & Casanova 2017, 2018; Casanova 2021a, 2021b, 2022; Bouzouita, Castillo Lluch & Pato 2021). Dit is ook het geval bij Galicische variëteiten, waar bijwoordelijk (en zelfs verbaal) gebruik van bezittelijke naamwoorden ook in spreektaal gedocumenteerd is. Terwijl in het bijwoordelijke domein "a equivalencia entre as dúas unidades establecida polos falantes supera a regulamentación normativa" (Silva Domínguez 1995: 10), wordt de PREP/POSS-alternantie bij het werkwoordelijke predicaat als niet-correct en ongepast ervaren. Desondanks worden verbale bezittelijke voornaamwoorden door sprekers als verstaanbare, functionele eenheden beoordeeld die dezelfde betekenis hebben als de PP's die ze vervangen.
In het laatste hoofdstuk vat ik de hoofdzakelijke bevindingen van het onderzoek samen: de uitbreiding van bezittelijke voornaamwoorden naar verbale complementen met andere voorzetsels van de (de > a, en), het type verbale predicaten die een bezittelijk voornaamwoord als intern argument toelaten, het proces van ‘transitivisatie’ waarbij sommige van die predicaten betrokken zijn (abusarme < abusar mío< abusar de mí; ‘abuse me < abuse mine < abuse of me’), en de linguïstische percepties van sprekers, die naar de functionele equivalentie van de alternerende structuren ‘de + persoonlijk voornaamwoord ~ bezittelijk voornaamwoord’ verwijzen. Nadien keer ik terug naar de vraag van de grammaticale status van de bezittelijke voornaamwoorden, na een samenvatting van de theoretische interpretatie van de analogische uitbreiding en de interne structuur van die voornaamwoorden. Tot slot wijs ik op de belangrijkste vragen die nog opengebleven zijn en schets ik de onderzoekslijnen waarmee er in de toekomst antwoorden daarop gezocht zullen worden.
